Zou CBD het leven kunnen redden van baby’s die geboren worden met hersenletsel?
Een nieuwe klinische studie wil dat uitwijzen.
Door Mary Biles op 19 juni 2019
Het geven van medicinale cannabis aan baby’s is een moeilijk te doorbreken taboe, maar nieuw onderzoek opent de weg. De start van een klinisch onderzoek naar het gebruik van CBD bij pasgeborenen die lijden aan hypoxische ischemische encefalopathie (hersenbeschadiging door zuurstoftekort) geeft nieuwe hoop voor de meer dan een miljoen baby’s die elk jaar met deze aandoening worden geboren. Deze baby’s blijven vaak ernstig gehandicapt, en velen sterven. Hypoxische ischemische encefalopathie (HIE) veroorzaakt door asfyxie is de belangrijkste oorzaak van sterfte onder zuigelingen in de Verenigde Staten (1). Desondanks wordt HIE beschouwd als een zeldzame ziekte, omdat slechts 2 of 3 pasgeborenen op de 1000 worden getroffen. Factoren die leiden tot HIE zijn onder meer diabetes bij de moeder, gebrek aan bloedcirculatie naar de placenta, zwangerschapsvergiftiging, aangeboren infecties bij de foetus, drugs- en alcoholverslaving, en complicaties tijdens de bevalling. Te vroeg geboren baby’s lopen een bijzonder hoog risico te overlijden of gehandicapt te worden als HIE na de bevalling optreedt. Op dit moment is de standaardbehandeling voor ernstige HIE hypothermie – het verlagen van de lichaamstemperatuur van de baby tot 33-34°C. Hypothermie blijkt neuroprotectieve effecten te hebben, waarbij ontstekingen in de hersenen en de aanmaak van glutamaat worden verminderd en de productie van vrije radicalen wordt teruggedrongen. Bij een behandeling binnen 6 uur na de geboorte kan onderkoeling in 60% van de gevallen de dood of een ernstige handicap voorkomen. SPAANSE ONDERZOEKERS VINDEN BELOFTE IN CANNABINOÏDEN “Voordat hypothermie een paar jaar geleden opdook, was er niets dat gedaan kon worden,” legt Dr. José Antonio Martínez-Orgado uit, universitair hoofddocent Kindergeneeskunde en hoofd van de afdeling Neonatologie in het San Carlos
Ziekenhuis in Madrid, Spanje. “Dus steeds weer stond je aan het bed van een heel mooie, heel goed uitziende baby, en het had tijdens de bevalling problemen gekregen en was daardoor bijna stervende of had zeer ernstig beschadigde hersenen,” vertelde Dr. Martinez-Orgado, “Het was voor mij een uitdaging. We moesten iets doen.” Dr. Martinez-Orgado begon zijn zoektocht naar een aanvullende behandeling voor hypothermie die de resultaten van deze baby’s zou verbeteren. In preklinische studies kwamen de neuroprotectieve effecten van cannabinoïden steeds weer naar voren, dus besloot hij hun effecten te onderzoeken in diermodellen van HIE. Martinez-Orgado en zijn team kozen ervoor zich te richten op CBD in plaats van THC, omdat de niet-intoxische cannabinoïde veiliger werd geacht voor onvolgroeide hersenen vanwege het ontbreken van directe CB1-receptor activering. Zij ontdekten consistent dat CBD neuro-inflammatie verminderde, schade veroorzaakt door oxidatieve stress minimaliseerde en glutamaat-gerelateerde excitotoxiciteit verminderde – die worden beschouwd als de drie belangrijkste oorzaken van hersenschade bij mensen van alle leeftijden (2). Bij pasgeborenen veroorzaakt dit drietal echter onevenredig veel ernstige hersenschade in vergelijking met soortgelijke voorvallen bij oudere kinderen en volwassenen. “Daarom,” zegt Martinez-Orgado, “is het zo moeilijk om baby’s met hersenletsel te behandelen, en hoe noodzakelijk het is om iets te vinden dat op de drie componenten tegelijk inwerkt.”
GAME-CHANGER
Ondanks jaren van succesvolle studies die het potentieel van CBD als een effectief geneesmiddel voor HIE aantonen, hebben de Spaanse onderzoekers moeite gehad om door te gaan naar de klinische testfase. “Misschien omdat het wordt gezien als cannabis, is ons gevraagd om een aanzienlijke hoeveelheid bewijs van werkzaamheid en veiligheid te leveren voor CBD-behandeling die voor andere behandelingen niet nodig was geweest,” reflecteert Martinez-Orgado. De meest recent gepubliceerde preklinische studie (3) van het team bleek echter een echte game-changer te zijn. Zij testten CBD samen met hypothermie in een biggenmodel van hypoxisch-ischemische hersenbeschadiging en de resultaten waren verbluffend. Intraveneus geïnjecteerde, gezuiverde CBD werd in drie doses toegediend aan hypoxisch-ischemische, door insult geïnduceerde pasgeboren biggetjes die al hypothermie hadden ondergaan. “Toen we ze samen gebruikten,” zegt Martinez-Orgado, “verminderden ze de hersenbeschadiging met bijna 100%. Er was dus een dramatisch synergetisch effect, omdat hypothermie alleen en CBD alleen niet werkten. CBD en hypothermie samen
leidden tot een opmerkelijk neuroprotectief effect.”
CBD EN ONDERKOELING
Deze positieve resultaten hebben de weg vrijgemaakt voor de door GW Pharma gesteunde fase II/III klinische studie die deze zomer plaatsvindt in ziekenhuizen in
Spanje en het Verenigd Koninkrijk. Met dezelfde intraveneuze toedieningsmethode voor CBD zullen pasgeborenen met hersenletsel ofwel hypothermie en CBD, ofwel hypothermie alleen, ofwel hypothermie plus een placebo toegediend krijgen. De CBD zal sterk gezuiverd zijn omdat zelfs kleine hoeveelheden van andere cannabinoïden of verbindingen bij intraveneuze toediening misschien niet worden verdragen. Hoewel Martinez-Orgado hoopvol is over de resultaten, weet hij dat artsen te maken zullen krijgen met veel onvoorspelbare factoren die ze niet in een gecontroleerde, preklinische omgeving zullen ervaren. “Toen we de preklinische studies met dieren deden,” legt hij uit, “wist je precies wanneer de hypoxisch-ischemische insult optrad. En je weet precies hoeveel minuten of uren daarna je met de behandeling moet beginnen. Het probleem met de menselijke baby is dat hij in de baarmoeder van de moeder zit, en wanneer de moeder naar het ziekenhuis komt, weten we niet wanneer het hypoxisch-ischemisch letsel is begonnen.” Om de zaken nog ingewikkelder te maken, hebben artsen maar een zeer beperkte tijd, aangezien hypothermie binnen 6 uur na de geboorte moet worden uitgevoerd. CBD kan deze therapeutische mogelijkheid echter vergroten: in een eerdere studie bij muizen bleek de cannabinoïde neuroprotectief te werken wanneer zij tot 24 uur na de hypoxisch-ischemische insultatie werd toegediend (4).
CBD, EEN OPKOMEND HERSENTRAUMA MEDICIJN
Uiteindelijk is er nooit enige garantie dat positieve resultaten van een preklinische studie zullen worden gerepliceerd bij mensen met voldoende werkzaamheid en veiligheid om een geneesmiddel te laten goedkeuren. In het geval van deze specifieke klinische studie zal het team 18 maanden moeten wachten nadat de CBD is toegediend om zeker te weten of de baby’s vrij zijn van neurologische stoornissen op lange termijn. Het is echter opmerkelijk dat CBD dit stadium al heeft bereikt als een mogelijk levensreddende behandeling voor de meest kwetsbare patiëntenpopulatie – een prestatie die het potentieel van CBD onderstreept als een veilige en zeer effectieve behandeling voor het minimaliseren van de ernstige gevolgen van hersenletsel bij patiënten van alle leeftijden.
Referenties
1. Birth Injury Guide
2. David Fernández-López, Ignacio Lizasoain, Maria Ángeles Moro, and José Martínez-
Orgado, Cannabinoids: Well-Suited Candidates for the Treatment of Perinatal Brain
Injury, Brain Sci. 2013 Sep; 3(3): 1043–1059.
3. Lorena Barata, Luis Arruza, Maria-José Rodríguez, Esther Aleo, Eva Vierge, Enrique
Criado, Elena Sobrino, Carlos Vargas, María Ceprián, Ana Gutiérrez-Rodríguez,
William
Hind, José Martínez-Orgado, Neuroprotection by cannabidiol and hypothermia in a
piglet model of newborn hypoxic-ischemic brain damage, Neuropharmacology
Volume 146, 1 March 2019, Pages 1-11
4. Mohammed N, Ceprián M, Jiménez L, Pazos MR, Martínez-Orgado J.
Neuroprotective
effects of cannabidiol in hypoxic ischemic insult. The therapeutic window in newborn
mice. CNS & Neurological Disorders – Drug Targets 2017;16: 102-108